Al eerder in de Nederlandse geschiedenis werden grote getalen vluchtelingen opgevangen. In de jaren tachtig kwamen in toenemende mate Tamils, die op de vlucht waren voor de oorlog in Sri-Lanka, naar Nederland. Naar aanleiding van de toenemende druk op reguliere opvangvoorzieningen suggereerden media dat de motivatie van de Tamils eerder economisch dan politiek van aard was.

Als reactie hierop werden strengere regelingen ingevoerd en werd een begin gemaakt met een meer verspreide opvang van asielzoekers in asielzoekers centra. Deze centra werden vanaf 1994 organisatorisch ondergebracht bij het COA.

Eind jaren 90 steeg de bezetting van opvangcentra met 122%, onder andere door oorlogen in Oost-Europa. Als gevolg van de strengere Vreemdelingenwet in 2002 werd de capaciteit teruggedrongen tot 20.000 plaatsen.

In 2015 nam het aantal vluchtelingen en asielaanvragen in Nederland (en de rest van Europa) fors toe. De meeste vluchtelingen die het afgelopen jaar naar Nederland zijn gekomen, komen uit Syrië (17%) en Albanië (12%). In 2014 en 2015 waren er kortstondige pieken in het aantal asielaanvragen door respectievelijk Eritrese en Kosovaarse vluchtelingen.