Wat is autisme? Autisme is een afkorting voor autismespectrumstoornis (ASS). Voor de leesbaarheid van deze tekst gebruiken we het woord autisme. Elke kind is anders, dus ook alle kinderen met autisme. Iedereen kan het op een andere manier ervaren. Als een kind autisme heeft kan het zijn dat hij het moeilijk vindt om contact te maken of een gesprek te voeren. Ook kan hij het moeilijk vinden om te begrijpen wat het betekent als iemand zich boos of verdrietig voelt, of moeite hebben met het interpreteren van gezichtsuitdrukkingen. Ook kan het zijn dat anderen je kind niet zo goed begrijpen. Misschien vindt je kind het fijn als dingen steeds op dezelfde manier gaan en er niet te veel verandert om hem heen. Wat via horen, zien, voelen, proeven en ruiken binnenkomt in het hoofd van je kind, wordt door zijn hersenen anders verwerkt dan bij kinderen zonder autisme. >> Meer over autisme op Brainwiki.nl Autisme bij meisjes Het gedrag van meisjes met autisme kan anders zijn dan het gedrag van jongens met autisme. Dit informatieblad is speciaal voor ouders of andere mensen in de omgeving van het kind. Het is bedoeld om kenmerken die kunnen wijzen op autisme beter te leren herkennen, en om er makkelijker over te kunnen praten met de huisarts, het wijkteam of de jeugdarts. Zorgprofessionals kunnen terecht bij de praktijkstandaard Autisme bij kinderen en adolescenten. Meer over autisme Beeldverhaal en animatie over autisme Andere talen Arabisch Turks Pools Oekraïens Russisch Tigrinya Video's over autisme Mijn kind heeft autisme, hoe ga ik hier als ouder mee om? Het Is Hier Autistisch Filemon Wesselink houdt interviews met mensen die autisme hebben en volgt hen in het dagelijks leven (BNN, 2018). >> Naar ‘Het Is Hier Autistisch’ op de website van de NPO Terug naar boven Handige links en contact met anderen >> De Nederlandse Vereniging voor Autisme (NVA) Belangenvereniging voor mensen met autisme en hun naasten, met onder meer informatie over autisme in het gezin, en tips voor ouders van kinderen in verschillende levensfasen. Vraag hier ook een Autipas aan. Je kind kan daarmee in verschillende situaties snel aantonen dat hij autisme heeft, waardoor hij soms niet in een drukke rij hoeft te staan. >> Platform Autismejongekind.nl Informatie en handvatten voor als je twijfels hebt over de ontwikkeling van jouw kind (0 – 6 jaar) of denkt dat er misschien sprake is van autisme. >> Balans, vereniging voor ouders Informatie over autisme >> Stichting Vanuit autisme bekeken Expertisegebied op het gebied van autisme en inclusieve samenleving >> Cyberpoli Autisme Bij de Cyberpoli Autisme kun je terecht voor uitleg over autisme, filmpjes en interviews met jongeren, ouders en experts. Ook kun je vragen stellen aan experts. >> Nederlands Jeugdinstituut (NJi) Informatie over autisme voor ouders. Hoe herken je autisme bij je kind en hoe help je je kind? >> GGZ Zorgstandaard Autisme Deze kwaliteitsstandaard beschrijft in algemene termen vanuit het perspectief van de patiënt wat goede zorg is voor mensen met een bepaalde psychische aandoening. Deze zorgstandaard is bedoeld voor professionals, patiënten en hun naasten en toont de (landelijke) norm waaraan multidisciplinaire, integrale zorg bij psychische aandoeningen moet voldoen. Niet alleen op het gebied van medicatie en behandeling, maar ook met aandacht voor participatie, de omgeving en de organisatie van zorg. Terug naar boven Boeken over autisme Alle katten hebben asperger Kathy Hoopmann Alle katten hebben Asperger laat de mooie en moeilijke kanten zien van het opvoeden van kinderen met autisme. De lezer krijgt door dit boek informatie over het syndroom van Asperger en zal ook de positieve kanten ervan kunnen zien. De foto’s tonen de kenmerken die veel mensen met Asperger hebben op een aandoenlijke manier. >> Bestel ‘Alle katten hebben asperger’ bij Bol.com Alleen met mijn wereld Wessel Broekhuis Wessel Broekhuis is 16 jaar. Net als alle jongeren zoekt hij naar zijn identiteit en de grenzen van wat hij wil en kan. Wessel is ook autistisch. Hij ontwikkelt zich van een angstige en schuwe jongen die prikkels vermijdt tot iemand met een eigen vriendenkring die metalconcerten bezoekt – het toppunt van prikkels. De ontwikkeling van Wessel Broekhuis dwingt respect af. Hij is niet gaan somberen en heeft zijn autisme overwonnen. Schrijven is zijn passie en met prachtige verhalen laat hij zien hoe hij zijn leven heeft vormgegeven. >> Bestel ‘Alleen met mijn wereld’ bij Bol.com Autisme anders bekijken Suzanne Agterberg-Rouwhorst Er zijn net zo veel vormen van autisme als kleuren in het spectrum. Wat bij het ene kind ontspannend werkt, zorgt voor stress bij een ander kind. ‘Autisme anders bekijken’ vraagt ons verder te kijken dan een diagnose en het gedrag dat men in eerste instantie ziet. Elk kind is uniek en vraagt om een eigen benadering. Aan de hand van acht thema’s, die ook voorkomen op het Autismepaspoort®, beschrijft autismespecialist Suzanne Agterberg-Rouwhorst hoe je oorzaken van gedrag kunt herkennen en hoe je daar vervolgens mee kunt omgaan. >> Bestel ‘Autisme anders bekijken’ bij Bol.com Autisme zit van binnen 2 Claudia de Kok Autisme zit van binnen. De buitenwereld ziet het meestal niet en daardoor krijg je regelmatig een gevoel van onbegrip. De schrijfster is moeder van 2 autistische dochters en heeft een autistische echtgenoot. Ze neemt u mee in haar leven, haar gezin waar autisme er altijd is. Verder hoopt zij dat ze door haar boek meer duidelijkheid en bekendheid kan geven over McDD, dat specifieke kenmerken heeft en om een specifieke omgang vraagt. >> Bestel ‘Autisme zit van binnen’ bij Bol.com Geef me de 5 Collette de Bruin-Wanrooy Geef me de 5 is een praktisch houvast bij de opvoeding en begeleiding van kinderen met autisme. Het bestaat uit een boek en een Cd-rom. In het boek wordt aan de hand van de wijze waarop autistische kinderen waarnemen, denken en informatie verwerken, aangegeven waar hun handicaps liggen en hoe je er mee om kunt gaan. >> Bestel ‘Geef me de vijf’ op Bol.com Ijskastmoeders Janneke van Bockel Als Janneke van Bockel te horen krijgt dat haar dochter asperger heeft, is ze gek genoeg opgelucht. Nu weet ze eindelijk waarom haar kind niet volgens de boekjes opgroeit. Maar dan slaat de onzekerheid toe. Want hoe kan ze haar kind helpen? Wat vergt dat van haar gezin? En hoe maakt ze de buitenwereld duidelijk dat haar dochter weliswaar bijdehand en dominant is, maar zeker niet onopgevoed. >> Bestel ‘Ijskastmoeders’ op Bol.com Ik en autisme Natalie van Kordelaar Ieder kind is uniek en dus ook ieder kind met een autisme spectrum stoornis. In dit interactieve boek kunnen kinderen en jongeren met autisme meer over ‘hun’ autisme vertellen door aan te geven welke informatie bij hen past. De opdrachten, tips en spelletjes kunnen samen met een meelezer uitgevoerd worden. Autisme uit zich bij iedereen op een andere manier, dat komt in dit boek duidelijk naar voren. >> Bestel ‘Ik en autisme’ op Bol.com Kinderen met autisme veilig online Nicola Lonie Kinderen en tieners met autisme zijn kwetsbaar voor online gevaren. Zij zijn bijvoorbeeld vaker intensief met online computerspellen bezig en vangen sociale signalen minder goed op. Dit boek laat ouders en hulpverleners zien wat de gevaren kunnen zijn en hoe je deze voor kunt zijn. Het bevat adviezen op het gebied van controle door ouders, sociale netwerken, grooming, cyberpesten, internetverslaving en hacken. De risico’s en waarschuwingssignalen waar je op moet letten worden uiteengezet aan de hand van heldere adviezen en voorbeelden uit het dagelijks leven. >> Bestel ‘Kinderen met autisme veilig online’ bij Bol.com Mijn broertje is autistisch J. Moore-Mallinos Een broertje of zusje hebben met autisme kan soms moeilijk zijn. Tibo schaamt zich voor zijn broertje wanneer hij vreemd doet in het bijzijn van klasgenootjes. Met de hulp van de juf leren de kinderen op school dat ook kinderen met autisme kansen moeten krijgen om zich te ontwikkelen en dingen te doen net als iedereen. Dit boek beschrijft situaties waarmee kinderen met autisme en hun familieleden te maken krijgen. In de bijsluiter vinden ouders, opvoeders en leerkrachten achtergrondinformatie. >> Bestel ‘Mijn broertje is autistisch’ bij Bol.com Pubergids autisme Caroline van der Velde De puberteit is een goed moment om te leren hoe autisme je functioneren beïnvloedt. Om zelfstandig te worden, zul je zelf oplossingen moeten vinden en je eigen stem moeten krijgen. Zo word je minder afhankelijk van je omgeving. En als je zelf weet wanneer je hulp nodig hebt, kun je daarom vragen – dat werkt beter dan je afsluiten. De Pubergids autisme helpt daarbij en geeft antwoorden op vragen als: moet je vertellen dat je autisme hebt? Hoe maak je vrienden? En nog veel meer. >> Bestel ‘Pubergids autisme’ bij Bol.com Sociaal onhandig C. Veen In dit boek staan kinderen met de diagnose PDDNOS centraal. Deze kinderen hebben problemen in de ontwikkeling van sociaal begrip en sociaal gedrag. Een redelijk groot aantal van hen heeft ook last van aandachtsproblemen en hyperactiviteit, symptomen die passen bij de diagnose ADHD. Daarom komt ook ADHD regelmatig aan de orde in dit boek. >> Bestel ‘Sociaal onhandig’ bij Bol.com Tsurushima Hisako Mathilde Stein en Mies van Hout Tommy’s sunset is de Engelse vertaling van een Japanse roman over de reis van een moeder en haar autistische kind. Hisako zelf over haar boek: “Choosing to write a work of fiction rather than, for example, a biography enabled me to present the autistic person’s way of thinking not as a sickness or as a burden on others, but as a way of seeing the world: a culture”. >> Bestel ‘Tommy’s sunset’ bij Bol.com De wereld van Luuk Martine Delfos Luuk heeft hele mooie verzamelingen, maar hij wil ook wel eens met een vriendje spelen. Hij weet niet hoe dat moet. De wereld van Luuk is een therapeutisch verhaal voor kinderen van 6 tot 10 jaar. Het kan als voorlichtingsboek gebruikt worden om kinderen duidelijk te maken wat autisme is en hoe je ermee om kunt gaan. >> Bestel ‘De wereld van Luuk’ op Bol.com Het wonderbaarlijke voorval met de hond in de nacht Mark Haddon Christopher is 15 en heeft autisme. Hij weet veel van wiskunde maar weinig van mensen. Hij houdt van lijstjes, patronen en de waarheid. Hij houdt niet van de kleuren geel en bruin en wil niet aangeraakt worden. Christopher is in zijn eentje nog nooit verder geweest dan het einde van de straat. Maar waneer blijkt dat de hond van de buurvrouw is vermoord, gaat hij op onderzoek uit. >> Bestel ‘Het wonderbaarlijke voorval met de hond in de nacht’ op Bol.com De ziekte van onduidelijkheid Evelien Bleeker en Colette de Bruin Evelien Bleeker heeft de ziekte van onduidelijkheid: ook wel autisme. Ze neemt de wereld waar als een verzameling losse puzzelstukjes. Hierdoor raakt ze regelmatig in paniek. Ze heeft 100% duidelijkheid van haar omgeving nodig. Wie haar verslag leest voelt zich meegenomen in een chaotische en vreemde wereld die tegelijk vaak verrassend herkenbaar is. >> Bestel ‘De ziekte van onduidelijkheid’ op Bol.com Terug naar boven Meer voor oudersMijn kind krijgt medicatie Wegwijs in de zorg Wat kan ik als ouder doen? Ervaringen delen Jeugd-ggz voor baby’s, peuters en kleuters Als je kind volwassen wordt Stigma: wat is het en wat betekent het voor jou als ouder? Mijn kind heeft autisme, hoe ga ik hiermee om? Heeft jouw kind de diagnose autisme gekregen, en heb je hier vragen of zorgen over? Deze video van het Nederlands Jeugdinstituut geeft ouders handvatten. En Susanne vertelt samen met haar zoon Henk hoe zij dit als gezin aanpakken. Autismepaspoort Met het autismepaspoort kan een jongere laten weten hoe het autisme zich bij hem uit, op welke gebieden hij hulp nodig heeft, en waarvan hij stress krijgt en hoe hij zich ontspant. Autismepaspoort downloaden Wegwijs in de zorg Als je jeugdzorg voor je kind nodig hebt, komt er een hoop op je af. Op de pagina ‘Wegwijs in de zorg’ lees je antwoorden op veelgestelde vragen van ouders over het zoeken naar passende hulp voor hun kind. Destigmatisering Elk kind verdient het om erbij te horen en mee te doen in de samenleving. Wat kun je als ouder doen om de impact van stigma zoveel mogelijk tegen te gaan? >> Naar tips en adviezen voor ouders Mijn kind krijgt medicatie bij autisme De behandelaar van je kind heeft medicatie geadviseerd of voorgeschreven. Begrijp je medicijn beantwoordt vragen die veel kinderen, jongeren en ouders hebben over medicijnen bij psychische problemen. Denk aan vragen als ‘kan mijn kind zomaar stoppen met dit medicijn?’ en ‘is het verslavend?’. >> Naar Begrijp je medicijn Mijn kind wordt 18 jaar Wanneer je kind hulp krijgt voor psychische problemen en 18 jaar wordt, verandert er een aantal belangrijke dingen. Het is goed om je als ouder, samen met je kind en zijn behandelaar, voor te bereiden op deze overgang. Op de pagina ‘Als je kind volwassen wordt’ vind je informatie over deze veranderingen en voorbereidingen. Het Kenniscentrum heeft deze informatie geschreven met experts en ervaringsdeskundigen. Samen houden we deze tekst steeds actueel. Bijvoorbeeld op basis van het laatste onderzoek naar angst bij kinderen en jongeren. Informatie over autisme voor professionals Informatie over autisme voor scholen Heeft deze kennis je geholpen? Bedankt voor je feedback Wil je hieronder aangeven wat je goed vindt, en wat het Kenniscentrum kan verbeteren? Bedankt! Naam E-mailadres Jouw feedback Duimen thumbs-up Duimen thumbs-down Δ Onderwerp Verbetering op de tekstKlinische stageMedicatieBehandelingen en instrumentenContact met een expert of behandelaarOpvoedenZorg voor mijn kindPers- of mediaverzoekIets anders (typ je vraag hieronder) Bericht Naam E-mail Δ