Betrouwbare kennis over psychische problemen bij kinderen en jongeren

Zoeken
Generic filters
Exact matches only

Jongeren met LVB en met een psychiatrische stoornis

Jongeren met een LVB alsook jeugdigen met een zwakke begaafdheid lopen meer risico om crimineel gedrag te vertonen en in aanraking met justitie te komen (Collot d’Escury, 2007). Ook volgens de Raad voor de strafrechttoepassing is de aard van de problematiek van LVB en zwakbegaafde jongeren ernstig.

Zij hebben minder cognitieve mogelijkheden op bijvoorbeeld het gebied van het strategisch denken, snelle informatieverwerking en impulscontrole. Daarbij hebben zij in vergelijking met normaal begaafde jongeren vaker psychische stoornissen, emotionele en gedragsproblemen, risico’s van middelengebruik en gebrek aan steun vanuit hun thuis. Omdat zij zich op het eerste gezicht “streetwise” weten te gedragen, worden hun beperkingen verhuld en niet gemakkelijk herkend, vaak zelfs ook niet door gedragsdeskundigen.

Zowel binnen de gesloten jeugdzorg als binnen de justitiële jeugdinrichtingen worden allerlei (erkende) interventies ingezet om gewenste gedragsveranderingen bij jongeren te bewerkstelligen. Hierbij valt te denken aan interventies om middelengebruik terug te dringen, interventies voor gedrags- of psychiatrische problematiek, gezinstherapie FFT en MST) en het buitenprogramma Workwise. (Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming, Zorg voor ingesloten licht verstandelijk beperkte jongeren, 2011)

Daarbij wordt inmiddels onderkend dat deze gedragsinterventies niet zonder meer geschikt zijn voor zwakbegaafde jongeren en jongeren met een LVB. Behandeling van deze groep jongeren vraagt om een specifieke aanpak, mede gelet op hun cognitieve beperkingen en omgevingsafhankelijkheid. Reguliere behandelprogramma’s zijn voor hen meestal te hoog gegrepen.

Een enkele interventie is geschikt gemaakt voor jeugdigen met een LVB.

EMDR is een kortdurende behandeling waarmee een jongere akelige ervaringen kan verwerken die (nog altijd) in de weg zitten. Via het volgen van de handbewegingen van de therapeut worden gedachten, beelden en gevoelens over die akelige ervaringen minder zwaar te maken. Zo wordt de negatieve invloed van die akelige ervaringen op het dagelijks functioneren verminderd.

EMDR is geschikt voor jongeren en jong-volwassenen van 4 tot 23 jaar met LVB-problematiek. Deze mensen hebben aanhoudende klachten als gevolg van nare ervaringen.

Als gevolg van deze akelige gebeurtenissen houdt de jeugdige klachten die zijn dagelijkse functioneren in de weg staan. Dit kan leiden tot (sterk) probleemgedrag thuis, op school en/of elders. EMDR wordt vaak ingezet in afstemming met andere vormen van therapie of begeleiding.

Onderzoek met betrekking tot de effectiviteit van EMDR behandeling wordt op zowel nationaal als internationaal niveau breed uitgevoerd. De effectiviteit en toepassing EMDR is een zeer actueel onderzoeksonderwerp (e.g., Rodenburg et al., 2009).

Terug naar boven

FFT is bedoeld voor jongens en meisjes (IQ > 55) die in de leeftijd van 12 t/m 17 jaar één of meerdere delicten gepleegd hebben.

Momenteel wordt binnen Nederland onderzoek uitgevoerd naar de effectiviteit van FFT. Dit onderzoek wordt uitgevoerd door PI Research, in opdracht van ZonMw. Naast dit recente onderzoek zijn reeds diverse nationale en internationale onderzoeken verschenen die betrekking hebben op FFT (e.g., Loef et al., 2008).

Terug naar boven

Intensieve Orthopedagogische Gezinsbehandeling voor licht verstandelijke gehandicapten (IOG-LVG) is een vorm van Intensieve Pedagogische Thuishulp (IPT). Het doel van IOG is tweeledig:

  • Het zodanig verbeteren van het gezinsklimaat dat het kind er veilig kan opgroeien en zich kan ontwikkelen.
  • De gezinsleden ontwikkelen meer vaardigheden om gebruik te maken van hun sociale netwerk.

De doelgroep van IOG zijn gezinnen met kinderen van iedere leeftijd die meervoudige en ernstige problemen hebben en/of een langdurige hulpverleningsgeschiedenis. Bij deze gezinnen speelt gezins- en opvoedingsproblematiek en er is sprake van ernstige problemen op andere gezinstaken zoals het huishouden of het maatschappelijk functioneren.

Een specifieke variant is IOG-LVG, deze richt zich op gezinnen waar de draaglast bovendien verzwaard is door een LVB bij één van de gezinsleden.
IOG en IOG-LVG laten over het algemeen een middelgroot tot groot effect zien op de vermindering van het probleemgedrag van de aangemelde jeugdige en een vermindering van de opvoedingsbelasting zoals die wordt ervaren door de ouders. Met name IOG zoals dat uitgevoerd wordt binnen de Hulp aan Huis programma's in Drenthe, Overijssel en Groningen en bij Dunamis in Nijmegen laten deze resultaten zien. In vergelijking met onderzoek naar andere vormen van IPT kunnen IOG en IOG-LVG aangemerkt worden als een van de meer effectieve IPT-modules.

Erkenning door Erkenningcommissie Databank Effectieve Interventies: Theoretisch goed onderbouwd (Veerman, Janssens, & Delicat, 2005).

Terug naar boven

Parent-Child Interaction Therapy (PCIT) is een behandeling voor jonge kinderen met externaliserend probleemgedrag en hun ouders.

Terug naar boven