De nieuwe Wet seksuele misdrijven beschermt slachtoffers van seksueel geweld en seksueel grensoverschrijdend gedrag strafrechtelijk beter. Meer vormen van seksueel grensoverschrijdend gedrag, ook online, zijn strafbaar en straffen zijn verhoogd. De nieuwe wet geldt sinds 1 juli 2024.

Iedereen moet zich overal veilig kunnen voelen zonder angst voor ongewenste seksuele toenadering. Op straat, op het werk, online of in je eigen huis. De heersende opvatting over wanneer iemand bij seks een grens over gaat, is in de loop der tijd veranderd. Het uitgangspunt in deze tijd is dat seks vrijwillig en gelijkwaardig moet zijn. Seksueel contact dat niet berust op vrijwilligheid en gelijkwaardigheid is onacceptabel, óók als er geen dwang aan te pas komt.

Gelet op deze ontwikkelingen, beschermde de ‘oude’ strafwet slachtoffers van seksueel grensoverschrijdend gedrag onvoldoende. Met de nieuwe wet is de strafwet daarom bij de tijd gebracht. Zodat seksueel gedrag, waarvan we breed in de maatschappij vinden dat het een grens overgaat, nu ook strafbaar is.

Wet Seksuele misdrijven

Het uitgangspunt van de wet is dat seks vrijwillig en gelijkwaardig is, ook als iemand niet wordt gedwongen tot seks. Met ander woorden: consent is een essentiële voorwaarde. Beide partners hebben de verantwoordelijkheid om te checken of de ander daadwerkelijk seks wil. Seksuele intimidatie in het openbaar en sexchatting met kinderen waren niet strafbaar, maar zijn dat nu wel.

Belangrijke wijzigingen

Een aantal belangrijke wijzigingen die met de Wet Seksuele Misdrijven komt, zijn:

• Slachtoffers van alle varianten van verkrachting kunnen ook na lange tijd nog aangifte doen, nu deze feiten niet verjaren.
• Slachtoffers van alle varianten van verkrachting kunnen in de toekomst aanspraak maken op een tegemoetkoming uit het Schadefonds Geweldsmisdrijven.
• De maximale straffen voor een aantal seksuele misdrijven gaan omhoog, bijvoorbeeld als het gaat om seksueel misbruik van kinderen.

Voor delicten gepleegd vóór de ingangsdatum van de nieuwe wet op 1 juli 2024 blijft de oude zedenwet van kracht, ook als je daarna pas aangifte doet.

De delicten aanranding en verkrachting worden in de Wet seksuele misdrijven vervangen door in totaal zes strafbaarstellingen:

1. Schuldaanranding
2. Opzetaanranding
3. Gekwalificeerde opzetaanranding
4. Schuldverkrachting
5. Opzetverkrachting
6. Gekwalificeerde opzetverkrachting

Voor meer informatie over wat de wet inhoudt, lees je in de veelgestelde vragen over de Wet Seksuele Misdrijven.

Waarom nu (pas)

Het gaat om een grote wetswijziging waarbij veel organisaties betrokken zijn. Zo’n ingrijpende wijziging kost veel tijd. De voorbereiding moet zorgvuldig gebeuren. Alle organisaties die werken met de nieuwe wet, hebben tijd nodig om de inwerkingtreding en de onderlinge samenwerking in de uitvoering zorgvuldig voor te bereiden.

Gezamenlijke verantwoordelijkheid

De nieuwe wet stelt heldere grenzen en geeft duidelijkheid over wat wel en vooral wat niet kan. Dat draagt bij aan gedeelde maatschappelijke normen en waarden over hoe we met elkaar omgaan met respect voor elkaars wensen en grenzen. Dit vraagt om bewustwording en gedragsverandering. Daar is meer voor nodig dan alleen wetgeving. Het strafrecht is het sluitstuk van de aanpak van grensoverschrijdend seksueel gedrag.

Vragen?

Heb jij een nare seksuele ervaring meegemaakt of heb je hier vragen over? Dan kun je melding maken en aangifte doen bij de politie en er zijn verschillende instanties waar je terecht kunt voor hulp. Zoals Slachtofferhulp Nederland en het Centrum Seksueel Geweld. Voor meer informatie, kijk op de website van Slachtofferwijzer.

LVB: webinar en handreiking ‘Werken aan een goede samenwerking tussen zorgprofessionals en politie’

In de handreiking ‘Werken aan een goede samenwerking tussen zorgprofessionals en politie’ vind je tips voor het signaleren van slachtoffers van seksuele en criminele uitbuiting en welke stappen je kunt ondernemen om hen te helpen. De samenwerking tussen zorg en politie is daarin belangrijk. Als iedere partij weet wat die van de ander kan verwachten en ook waarvoor je bij elkaar aan kunt kloppen, kun je samen de puzzelstukken bij elkaar leggen die een completer beeld geven van het verhaal. Tips hiervoor lees je in de handreiking ‘Werken aan een goede samenwerking tussen zorgprofessionals en politie’.

Kennisdossier Jeugd-ggz voor slachtoffers van seksuele uitbuiting en jeugd-ggz

In het kennisdossier Jeugd-ggz voor slachtoffers van seksuele uitbuiting lees je meer over de zorg die vanuit de jeugd-ggz geboden wordt.

Ook interessant

Meer nieuwsberichten van het Kenniscentrum