Richtlijn Terugvalpreventie Anorexia Nervosa, Deel 1 en 2 ondersteunt hulpverleners bij het opstellen van een terugvalpreventieplan voor jongeren met anorexia nervosa. Het terugvalpreventieplan kan door de patiënt, ouders (of andere betrokkenen) en hulpverleners gebruikt worden om dreigende terugval vroegtijdig te onderkennen en doelgerichte acties te ondernemen ter voorkoming van verdere terugval.

Beschrijving

De richtlijn bestaat uit twee delen. In deel 1 wordt de theoretische onderbouwing van de richtlijn weergegeven die resulteert in aanbevelingen voor hulpverleners. In deel 2 worden de aanbevelingen vertaald naar een praktische handleiding voor professionals en een werkboek voor patiënten en ouders. De fasen van terugval en de daarbij aansluitende acties zijn gebaseerd op het theoretisch model van Van Ommen e.a. (2009). In geval van (dreigende) terugval geldt het model in de omgekeerde richting (zie figuur 1). De drie centrale thema’s in dat model zijn (1) Het dragen van verantwoordelijkheid; (2) Het bieden van structuur en (3) het normaliseren van het eet- en bewegingspatroon.

Onderbouwing behandelmethode theoretische verantwoording

Uit onderzoek is gebleken dat ook na een succesvol verlopen behandeling de frequentie van terugval bij patiënten met anorexia nervosa zorgwekkend is. Bij 30 tot 50% van de patiënten die in eerste instantie succesvol zijn behandeld in een klinische setting is sprake van terugval binnen één jaar na ontslag. Ondanks het belang van terugvalpreventie was er tot de ontwikkeling van dit programma geen richtlijn voor handen om hier doelgericht vorm aan te geven. Voor de Richtlijn Terugvalpreventie Anorexia Nervosa is uitgebreid wetenschappelijk onderzoek verricht. Ten behoeve van de ontwikkeling van de richtlijn zijn experts geraadpleegd. Zij adviseerden de ontwikkelaar over de inhoud en vorm van de op te stellen richtlijn. Een concept versie van de richtlijn is vervolgens ter toetsing voorgelegd aan een multidisciplinair samengesteld team van experts en aan een ervaringsdeskundigen panel. De commentaren van deze panels zijn verwerkt in de definitieve versie van de richtlijn. In deel 1 van de richtlijn vindt u aan het eind van het document een lijst met geraadpleegde literatuur. Het programma is nog vrij jong (november 2009) en nog niet op haar effectiviteit onderzocht. Om dit wel te kunnen doen zijn in dit programma duidelijke definities gesteld van ‘terugval’, ‘gedeeltelijk herstel’ en ‘volledig herstel’.

Verzorging van de behandelmethode

Het programma is uitsluitend digitaal verkrijgbaar en is zeer gebruiksvriendelijk.

Datum beoordeling

April 2010

Over de auteurs

• Tamara Berends (Verpleegkundig Specialist, Rintveld)
• Dr. Berno van Meijel (Verpleegkundige / lector GGZ verpleegkunde, Hogeschool INHolland)
• Dr. Annemarie van Elburg (Kinder & Jeugd psychiater / Medisch manager Rintveld)

Verantwoordelijke instanties

• Altrecht; Rintveld, Centrum Eetstoornissen, www.altrecht.nl
• Hogeschool INHolland; Institute of Advanced Studies and Applied Research ASAR
• Hogeschool Utrecht; Master Advanced Nursing Practice,  www.hu.nl

Doelgroep

Patiënten met anorexia nervosa in de leeftijd van 12 tot 18 jaar en hun ouders. De behandeling kan zowel ambulant als klinisch plaatsvinden.

Uitvoerenden

Hulpverleners die verantwoordelijk zijn voor de directe behandeling en begeleiding van jeugdige patiënten met anorexia nervosa.

Doelstelling

Het ondersteunen van hulpverleners bij het opstellen van een terugvalpreventieplan met jeugdige patiënten met anorexia nervosa. Het terugvalpreventieplan kan door de patiënt, ouders (of andere betrokkenen) en hulpverleners gebruikt worden om dreigende terugval vroegtijdig te onderkennen en doelgerichte acties te ondernemen ter voorkoming van verdere terugval.

Opbouw van het programma

Het plan is opgebouwd uit 4 stappen: (1) De voorbereiding; (2) Het invullen van het Werkboek Terugvalpreventie; (3) Het invullen van het terugvalpreventieplan en (4) Nazorg.

Vorm

Individueel

Voorbereiding

Voor effectief gebruik van deze richtlijn binnen de organisatie is het van belang om aandacht te besteden aan implementatie en scholing. Voor de implementatie van deze richtlijn is een goed uitgewerkt implementatieplan nodig. Ter ondersteuning van de invoering van de richtlijn is een scholingsmodule opgesteld. Deze scholing wordt sterk aanbevolen ten behoeve van een adequate toepassing van de richtlijn door hulpverleners.

Nadere informatie over de scholing is verkrijgbaar via:

• T.N. Berends, Verpleegkundig Specialist, Rintveld
• Telefoonnummer 030 – 6965477
• Email: t.berends@altrecht.nl

Kosten

Het programma kan zonder kosten worden besteld bij www.altrecht.nl of is gratis te downloaden:

• Download deel 1 van de Richtlijn Terugvalpreventie Anorexia Nervosa
• Download deel 2 van de Richtlijn Terugvalpreventie Anorexia Nervosa
• Download het Werkboek Terugvalpreventie Jeugd