‘Multifamily groups in the treatment of severe psychiatric disorders’ helpt jongeren met psychotische gevoeligheid of klachten, en hun familieleden middels psycho-educatie. Het doel: volledige deelname aan de maatschappij en blijvend herstel.

Deze behandelmethode van familie psycho-educatie is voor kinderen en jongeren en hun familieleden bij schizofrenie en psychotische stoornissen. Voorkomende bezwaren tegen de invoering van de Multi Family Group (MFG) zijn ideeën van hulpverleners, patiënten en familieleden over de onverenigbaarheid van deze groepen in éen groep en ideeën van managers over de (te) grote tijdsinvestering van de trainers.

Onderbouwing behandelmethode

Family Psychoeducation is een van de zes EVP (evidence based practices). De Toolkit is volledig te downloaden van www.samhsa.gov. Naast instructies voor trainers en behandelaren staan er uitgebreide behandelmethoden in voor implementatie van dit programma, meetinstrumenten voor de getrouwheid van invoering; intervisieprotocollen voor trainers, literatuurverwijzingen en onderzoeksresultaten.

Internationaal staat Multifamiliegroep (Multifamilygroup als onderdeel van het psychoeducatie programma) hoog aangeschreven. Diverse onderzoeken hebben aangetoond dat deze manier van familiebegeleiding/counseling goede resultaten behaalt als o.a. gekeken wordt naar functioneren van de patiënt, en aantal relapses. Een heel deel van de toolkit handelt over de “evidence”, tevens ook in “Multifamily groups in the Treatment of Severe Psychiatric Disorders”, McFarlane, 2002.

Verzorging van deze behandelmethode

Het werkboek voor trainers is erg leesbaar en uitvoerbaar mits de trainer een training heeft gehad in uitvoering MFG. Voorlopig is er alleen een Engelstalige versie beschikbaar.

• De behandelmethode voor de Joining-fase; per bijeenkomst worden de gespreksonderwerpen toegelicht.
• De behandelmethode voor de psycho-educatie workshop staat uitgebreid toegelicht voor de verschillende onderwerpen die aan bod dienen te komen.
• De behandelmethode voor de training; bijeenkomst 1 en 2 staan apart beschreven. Vanaf bijeenkomst 3 is de problem-solving methode beschreven. Tevens staan er voorbeeldcasussen beschreven met al hun oplossingen voor- en nadelen etc. als houvast voor de trainer.

Datum beoordeling

Januari 2011

Doelgroep

Familieleden en patiënten met schizofrenie, psychotische stoornissen en de hoogrisicogroep voor patiënten met psychotische stoornissen. Daarnaast heeft het programma ook zijn nut bewezen voor patiënten en familieleden met bipolaire stoornissen, patiënten met depressie, borderline persoonlijkheidsstoornis, en patiënten met obsessief-compulsieve stoornis.

Doelstelling

Voor mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen en hun familieleden is het doel van familie psycho-educatie te bereiken dat de patiënt volledig deelneemt aan de maatschappij en volledig en blijvend herstel te faciliteren.
Voor de cliënt zijn de volgende doelstellingen geformuleerd:

• Afname van de symptomen van de psychische aandoening;
• Voorkomen van terugval en hernieuwde opname;
• Voorzien in rehabilitatie om het hoogst mogelijke niveau van functioneren te kunnen bereiken met maximaal haalbare resultaten;
• Geven van een basis voor herstel door samenwerkend vorm van behandeling en rehabilitatie;
• Maximalieren van het vermogen van de familieleden om het herstel van hun familielid te stimuleren en om stress en lijden te verlichten.

Voor de familieleden zijn de doelstellingen:

• Het betrekken van hun hulp bij de ondersteuning voor behandeling en rehabilitatie;
• Bevestigen dat zij kundige ondersteuning kunnen bieden;
• Lijden van familieleden te verlichten door hun pijn en verdriet te bevestigen en ze vervolgens te steunen bij hun pogingen om het herstel van hun familielid te stimuleren.

Aantal zittingen

Verdeeld over 2 jaar zullen er ongeveer 35 zittingen zijn.

Vorm

Familie psycho-educatie kent 3 vormen. Allereerst is het de bedoeling dat de behandelaar / trainer van de groep kennis maakt met de familieleden van de patiënt. Dit gebeurt tijdens drie gesprekken vooraf aan de groep ( joining-fase). Na de joining-fase volgt er een educatieve workshop voor alle deelnemende families en patiënten. Daarna start de groep met een frequentie van 1 x 14 dagen, na 9 maanden wordt dat 1 x per maand. Duur van de groep is ongeveer 2 jaar, afhankelijk van de wensen en behoeften van de deelnemers.

Het programma bestaat uit 3 fases. In de eerste fase wordt er kennis gemaakt met de familieleden van de patiënt. Onderwerpen die aan de orde komen zijn huidige of voorgaande crisis, vroege waarschuwingssignalen en stressvolle gebeurtenissen (1e gesprek), eerdere ervaringen met de gezondheidszorg, kennis over de ziekte (2e gesprek) en persoonlijke hobby’s, interesses, korte termijn doelen en lange termijn doelen, en evt. zorgen van de ouders in het participeren in een multifamiliegroep (3e bijeenkomst).

Tijdens de psycho-educatie workshop dienen de volgende onderwerpen besproken te worden; ( diverse disciplines waaronder psychiater)

• Psychobiologie van schizofrenie;
• Diagnose, symptomen en prognose;
• Behandeling en rehabilitatie;
• Impact van de ziekte voor de familie;
• Terugval preventie;
• Familierichtlijnen of aanbevolen houding van familie om terugval te voorkomen.

De groepsbijeenkomsten starten na de workshop. Ook deze bijeenkomsten staan duidelijk beschreven;

• Bijeenkomst 1: kennismaking met groepsleden en trainers
• Bijeenkomst 2: hoe deze ziekte jullie leven heeft beïnvloed en mogelijk veranderd?
• Bijeenkomst 3 en verder: gestructureerd begeleiden van “problem-solving”.

Uitvoerenden

De trainers zijn medebehandelaren van de deelnemende patiënten. Dat kunnen psychiaters zijn, verpleegkundigen, ergotherapeuten, psychologen en casemanagers mits zij opgeleid zijn in de methodiek van MultiFamilie Groepen.

Voorbereiding

De voorbereiding van de trainers behelst in ieder geval dat zij geschoold zijn in de methodiek en dat zij bij de voorbereiding en tijdens de groepsbijeenkomsten medebehandelaren op de hoogte houden van voortgang en mogelijke problemen die tijdens de groepsbijeenkomsten naar voren zijn gekomen.