‘De Dappere Kat’ is erop gericht om kinderen en adolescenten te helpen om te leren gaan met situaties die ze eng vinden en daarom meestal vermijden.

Het programma is opgebouwd rond vier stappen – bang gevoel, akelige gedachten, nuttige houdingen en gedrag, en goed geprobeerd, goed gedaan (beloon jezelf) – die worden gebruikt om het kind te leren om te gaan met angst. Er wordt geen theoretische verantwoording van deze stappen gegeven. De handleiding heeft een uitgebreide beschrijving van technieken voor behandelaars: motiveringstechnieken, therapeutische houding, gesprekshouding, bieden van structuur en duidelijkheid, exposure en oplossingen voor mogelijke problemen tijdens de behandeling. Bijgevoegd is een aantal vragenlijsten (de SCAS en de 5-situaties voor kind en ouders) om het (eind-) effect van de behandeling in kaart te brengen. Ook wordt aanbevolen om hiervoor het semi-gestructureerde interview ADIS te gebruiken. Suggesties voor andere vragenlijsten worden gegeven. De 12 bijeenkomsten van het programma zijn allemaal sterk gestructureerd en worden ook zeer gedetailleerd beschreven. De behandelaar kan – naast de vaste onderdelen in iedere bijeenkomst (namelijk de vier stappen en de exposure oefeningen) – zelf flexibel andere onderdelen toevoegen, rekening houdend met individuele kenmerken van het kind (zoals leeftijd). Tussen de 2e en 3e bijeenkomst en tussen de 7e en 8e bijeenkomst staan bijeenkomsten met ouders gepland, waarin de medewerking van ouders bij het programma wordt gestimuleerd en informatie over het kind wordt ingewonnen die gebruikt kan worden bij de exposure oefeningen. Ook wordt contact gezocht met de school van het kind.

Onderbouwing en theoretische verantwoording

In de handleiding worden de DSM-IV angststoornissen beschreven. Er worden geen (inter- /nationale) onderzoeksresultaten beschreven over andere behandelprogramma’s voor angstige kinderen. De resultaten van buitenlands en Nederlands onderzoek (door Nauta e.a.) naar de effectiviteit van deze behandelmethode worden vermeld. De theoretische verantwoording van het programma wordt in de handleiding mager beschreven. Er wordt weinig tot geen informatie gegeven over hoe dit programma zich verhoudt tot andere (vergelijkbare) programma’s voor angstige kinderen.

Verzorging van de behandelmethode

Het werkboek voor kinderen en adolescenten ziet er verzorgd uit. Daarnaast is er een therapeuthandleiding waarin de vragenlijsten SCAS en 5-situaties voor kind en ouders zitten, twee soorten ontspanningsoefeningen en tips voor ouders om met hun angstige kind om te gaan.

Datum beoordeling werkgroep

Juni 2006

Doelgroep

Kinderen en adolescenten van 8 tot 18 jaar met een angststoornis. Exclusie criteria zijn: acute psychose of suïcidaliteit, primair een andere diagnose, een onveilige thuissituatie en een IQ<80.

Doelstelling

Het programma is erop gericht om kinderen en adolescenten te helpen om te leren gaan met stuaties die ze eng vinden en daarom meestal vermijden.

Aantal zittingen

12 wekelijkse bijeenkomsten.

Vorm

Individuele therapie.

Uitvoerenden

De behandelaar is bij voorkeur een gedragstherapeut gezien deze de principes waarop de behandeling is gebaseerd kent en gewend is aan de strategieën uit de gedragstherapie toe te passen.

Voorbereiding

De behandelmethode is direct toepasbaar in de praktijk.