Chronisch trauma is een complexe zaak. Er zijn veelsoortige nare ervaringen die daartoe kunnen leiden en die de betrokkene op verschillende manieren kunnen beïnvloeden. Het is gebleken dat de cliënten veel comorbide problemen en stoornissen kunnen vertonen, die niet direct in relatie worden gebracht met onderliggende onverwerkte traumatische ervaringen. Daarbij zijn de betrokkenen, anders dan bij andere stoornissen, vaak niet gemotiveerd of in staat de nare ervaringen op te roepen en onder ogen te zien, hetgeen van belang is voor de verwerking van de nare herinneringen.

Een en ander heeft tot gevolg dat behandeling gericht op verwerking van de herinneringen en het “genezen” van de gevolgen van een trauma evenmin een eenduidige of eenvoudige zaak is. Traumabehandeling is maatwerk, in die zin dat rekening moet worden gehouden met de toestand en de situatie van de betrokkenen die aan het trauma leiden, met hun omgeving, met de aard van de traumatische ervaringen en met de klachten die mogelijk als gevolg van het onverwerkte trauma kunnen zijn ontstaan. Of het dan gaat om comorbide stoornissen in strikte zin, blijft vaak de vraag.

De behandelingen die zijn ontwikkeld en die stuk voor stuk veelbelovend kunnen zijn, zijn legio. Wij kiezen er hier voor om een beperkt aantal te presenteren die kunnen gelden als evidence-based. De presentatie vindt plaats in verschillende paragrafen die hieronder worden genoemd.

In de verschillende Top Referente Trauma Centra beschikt men over meer behandelvormen dan hier kunnen worden weergegeven. Bovendien hebben de verschillende traumacentra zorgprogramma’s samengesteld waar de verschillende afzonderlijke interventies deel van uit maken. Deze zorgprogramma’s zijn toegesneden op de klachten van de betreffende jeugdigen en de situatie waarin zij en hun ouders/verzorgers verkeren.

Verschillende richtlijnen

Er bestaan verschillende richtlijnen voor de diagnostiek en behandeling van kinderen met (een vermoeden van) chronische traumatisering. De richtlijnen meervoudig trauma zijn opgesteld conform de internationale en Nederlandse richtlijnen voor behandeling van posttraumatische stressstoornissen en (reactieve) hechtingsstoornissen en hechtingsproblematiek. In het Engels zijn er richtlijnen ontwikkeld door de American Academy of Child and Adolescent Psychiatry (AACAP) en de National Institute for Health and Care Excellence (NICE). De International Society for the Study of Dissociation (ISSTD) heeft een richtlijn ontwikkeld die betrekking heeft op (traumagerelateerde) dissociatieve symptomen.