Dit proefschrift onderzoekt of er betere cognitieve grondslagen te detecteren zijn dan de onduidelijk afgrensbare categorieën van autisme en ADHD in de DSM.

Autismespectrumstoornis (ASS) en Aandachtstekortstoornis met Hyperactiviteit (ADHD) zijn gedragsdiagnoses; ze worden vastgesteld op basis van diagnostische interviews en observaties door experts in de kinder-en jeugdpsychiatrie. Leidraad voor dit diagnostisch onderzoek is de DSM. De DSM is gebaseerd op consensus tussen experts aangaande categorieën. Het is onwaarschijnlijk dat deze DSM-categorieën goed afgrensbaar zijn op basis van de oorzaken van bepaalde symptomen. Het afkappunt voor wanneer er sprake is van een diagnose ASS of ADHD is hierdoor arbitrair.

Van der Meer onderzocht of er meer objectieve cognitieve grondslagen van autisme en ADHD te detecteren zijn. Dit deed ze door gebruik te maken van continue data, afkomstig van kinderen (5 -17 jaar) uit zowel de algemene populatie als een klinische populatie.

Van der Meer ontdekte dat door gebruik te maken van het gehele continuüm van gedragskenmerken en cognitieve kenmerken, relaties tussen gedrag en cognitie naar voren komen die op basis van DSM-groepsindelingen waarschijnlijk niet gedetecteerd zouden zijn. Deze kennis pleit voor een breder perspectief in toekomstig wetenschappelijk onderzoek, waarbij niet wordt uitgegaan van DSM-classificaties op basis van gedragskenmerken, maar van meer objectiveerbare domeinen zoals het cognitief functioneren. Haar resultaten laten bovendien zien dat de cognitieve en gedragsmatige verschillen binnen patiënten met autisme en ADHD-symptomen deels geworteld zijn in vergelijkbare verschillen binnen de algemene populatie. Anders gezegd; eventuele verschillen tussen kinderen met en zonder autisme en ADHD-symptomen blijken veelal kwantitatief en niet kwalitatief van aard te zijn. Dit wijst mogelijk op de aanwezigheid van beschermende factoren voor het ontwikkelen van autisme en ADHD-gedragskenmerken binnen de algemene populatie. Wanneer die gevonden worden biedt dit aanknopingspunten voor preventieve maatregelen.