Dit proefschrift draagt bij aan vroegere herkenning, diagnostiek en behandeling van het jonge kind met een autismespectrumstoornis (ASS), of vermoedens daarvan.

Autisme wordt in Nederland vaak pas in de kleutertijd vastgesteld. Onderzoek toont echter aan dat vroege behandeling, voor de leeftijd van 30 maanden, op langere termijn winst kan opleveren. Door in vroeg stadium behandeling te bieden worden problemen voorkomen waarvan de behandeling op latere leeftijd beduidend meer zou kosten. Alhoewel er steeds meer bekend wordt over de vroege symptomen van autisme in de eerste levensjaren, is nader onderzoek nodig naar de onderliggende mechanismen in de ontwikkeling van autisme en de uiting ervan gedurende de vroege kindertijd. Dit proefschrift pleit daarom voor het vergroten van kennis over de uiting van autisme gedurende de eerste levensjaren.

Pijl onderzocht potentiële risicofactoren bij jonge kinderen met een familiair hoog en laag risico op autisme. Uit haar onderzoek bleek dat kinderen met een familiair verhoogd risico op autisme al met een leeftijd van 10 maanden in mindere mate contact lijken te initiëren naar hun ouders. Ook ontdekte Pijl dat bij hoog-risico kinderen met een makkelijk temperament (met andere woorden: regulatieve capaciteiten) de kans klein is dat zich autisme ontwikkeld. Verder blijkt dat een specifiek programma gericht op de vroege signalering van autisme effectief is gedurende de implementatie, met name voor kinderen met een ontwikkelingsachterstand. Echter, actieve investering blijkt nodig om het positieve effect te behouden op de langere termijn. Ten slotte lijkt een nieuw ontwikkelde uitkomstmaat, de Brief Observation of Social Communication Change (BOSCC), beter in staat subtiele veranderingen in autismesymptomen over tijd te meten dan de uitkomstmaat die tot op heden in interventiestudies wordt toegepast.