Het Consultatie en Adviesteam (CenA team) ondersteunt huisartsen en jeugdconsulenten bij vragen op het gebied van jeugd-ggz en vormt de verbindende schakel.

Het CenA team heeft de opdracht om huisartsen en jeugdconsulenten (gemeenten) te consulteren en te adviseren bij complexe vragen op het gebied van de jeugd-ggz, met het doel jeugdigen passende ondersteuning te bieden. Het CenA team voert enkele gesprekken met ouders en kinderen, maar biedt zelf geen (langdurige) behandeling. Het CenA team voert echter wel interventies uit door middel van psycho-educatie of monitoring, zoals het bijhouden van een eetdagboek. Het CenA team rapporteert terug aan de huisarts over het consult en de huisarts verwijst het kind of de jongere indien nodig door naar de jeugd-ggz of een andere partij in het voorveld. Veelal handelt het CenA team deze verwijzingen echter zelf af en informeert de huisarts hierover. Daarnaast beoordeelt het CenA team de verlengingen voor de basis- en specialistische ggz. In de loop der jaren zijn er andere taken bijgekomen (o.a. de beoordeling van de vrijstelling leerplicht), maar in de kern is het CenA team gericht op de ondersteuning van de huisartsen in de regio en het vormen van de verbinding in het voorveld.

Wat waren de aanleiding en doelstelling?

Het CenA team is eind 2014 opgericht met het doel de jeugdhulp goed in te richten na de decentralisatie. Die doelstelling was primair inhoudelijk gedreven: passende hulp bieden aan kinderen en jongeren. Met als gevolg dat er – naar verwachting – minder onnodig doorverwezen zou worden naar de jeugd-ggz.

Wat zijn de resultaten tot nu toe?

Zoals het CenA team nu georganiseerd is, kan men stellen dat de gekozen vorm passend is. De betrokkenen in het veld kennen elkaar beter, wat een positieve uitwerking heeft. Men kan elkaar beter vinden, waardoor kinderen eerder op de juiste plek terechtkomen.

Waar is het CenA team trots op?

Lid CenA team: “Ik ben er trots op dat de relatie met de huisartsen goed is, en dat huisartsen vertrouwen lijken te hebben in het team.” Ook de berichten van cliënten over het CenA team zijn positief.

Welke vraagstukken zijn bij deze variant van belang?

Heldere doelstellingen

Het is belangrijk om heldere doelstellingen te hebben voordat je gaat starten, om gaandeweg te kijken of de doelen zijn behaald en na te gaan wat er nodig is. Het CenA team had ook een heldere doelstelling vanaf het begin: het kind op de juiste plek krijgen en niet via allerlei tussenstations, waarbij de zwaarte van de zorg goed wordt ingeschat. Het bepalen van die doelstelling ging soepel bij het CenA team, maar het is belangrijk om hem scherp te houden. Je moet alert zijn op de kern, omdat er aanvullende vragen worden gesteld. Dit moet worden afgebakend. Het is dus belangrijk regelmatig kritisch op je doelstelling te reflecteren. Anders loop je het risico op verwatering en kun je het doel (en het commitment van het team) kwijtraken.

Inzicht in de context

Ondanks dat er veel verschillende gemeenten zitten in het gebied, is er wel gezamenlijk een plan gemaakt. Er zijn kaderhuisartsen die in andere gebieden zitten en daar met 8 verschillende gemeenten te maken hebben en daardoor met 8 verschillende beleidsvormen te maken hebben. Het CenA team werkt in de hele regio Gooi en Vechtstreek en iedereen gaat daarin mee. De huisartsen zijn ook regionaal georganiseerd, waardoor je met een bekende gesprekspartner te maken hebt. Bij de start van de pilot was het al regionaal georganiseerd; de beleidsmedewerker van de gemeente was regionaal georiënteerd; dat werkte goed. De betrokken partijen begrepen elkaar en kwamen gezamenlijk tot het CenA team. Ideeën rondom invoering van de POH-jeugd speelden in het noorden, maar destijds waren er geen verschillende varianten van in het land. De POH-jeugd zoals destijds voorgesteld was geen optie, vanwege de krapte in de huisvesting.

Samenwerking

De samenwerking tussen de huisartsen en het CenA team verloopt goed. Het CenA team werkt niet voor de huisartsen, maar de teamleden werken soms wel in hetzelfde pand. Voor de huisartsen die gebruik maken van het CenA team (op locatie) is het makkelijker om contact te maken en zijn er meer doorverwijzingen. Huisartsen zijn vaak druk en hebben weinig tijd in de dagelijkse praktijk. Zo kennen huisartsen de jeugdconsulenten (van de gemeente) zelf niet, maar vertrouwen volledig op het CenA team wanneer patiënten naar de jeugdconsulenten worden verwezen. Er is echter wel een behoefte vanuit de huisartsen om ook de jeugdconsulenten en hun werkwijze beter te leren kennen. Het CenA team is de verbinder in het veld en hoort de behoeften van de verschillende partijen. De volgende stap is om de huisartsen kennis te laten maken met de jeugdconsulenten. De klinisch psychologen van het CenA team hebben wekelijks intervisie met de jeugdconsulenten om het kwaliteitsniveau te borgen en er wordt ook casuïstiek besproken. De jeugdartsen van het team zitten dichtbij de scholen, de kinderen en de problematiek (zij zijn geschoold in de psychosociale klachten). De klinisch psychologen weten veel van de behandelingen af en daar leren de anderen van. Het is uitdrukkelijk een lerend team.

Regie en verantwoordelijkheid

Het CenA team valt onder de regio Gooi en Vechtstreek. Dit past bij de visie van een onafhankelijk en regionaal werkend team. Het CenA team heeft de verantwoordelijkheid op het moment dat de huisarts doorverwijst. Binnen twee weken wordt de vraag opgepakt en verdeeld over de twee jeugdartsen en twee klinisch psychologen binnen het CenA team. Gewoonlijk is de start een telefonische intake en afhankelijk van de uitkomst, wordt er een afspraak gemaakt met het gezin. Wanneer het CenA team terugverwijst naar de huisarts, ligt de verantwoordelijkheid weer bij de huisarts. Als blijkt dat er een doorverwijzing nodig is naar een instelling voor jeugd-ggz of naar een jeugdconsulent, dan voert het CenA team dit zelf uit en wordt de huisarts hierover geïnformeerd. Dit helpt om de overdracht goed te laten verlopen. Het CenA team betrekt de ouders bij de verwijzing en laat hen kiezen uit een aantal opties. De regie ligt in zekere zin dus ook bij de ouders. Nadat een cliënt is overgedragen, sluit het CenA team het proces af. In de huidige werkwijze worden in de praktijk geen knelpunten ervaren.

Functieprofiel

Er is bewust gekozen voor de functies van de jeugdartsen en klinisch psychologen. Er is alleen een beschrijving voor de klinisch psychologen.

Financiering en juridische kaders

Het CenA team wordt gefinancierd door de gemeenten. Huisartsen kunnen er altijd gebruik van maken. De gemeente huurt de praktijkruimte bij de huisartsen voor het CenA team. Lokaal wordt bepaald wat de mogelijkheden zijn; het team stelt zich hier flexibel in op.

Er is vanaf het begin een (regio) jurist betrokken geweest bij het opstellen van de juridische kaders (privacy, AVG, etc.). Het is belangrijk om hier een specialist voor het hebben en dit goed uit te laten zoeken.

Dossiervorming en logistiek

In het begin werkten de jeugdartsen van het CenA team in hun eigen dossiers (van Jeugd en Gezin), maar gaandeweg is dat veranderd en heeft het CenA team een eigen dossier ontwikkeld. De jeugdartsen kijken nu ook niet meer standaard in het digitale dossier van Jeugd en Gezin, tenzij er expliciet een afspraak is gemaakt met de ouders hierover. Er is dus een aparte dossiervorming voor het CenA team en indien gewenst wordt – na overleg met de ouders – het dossier van Jeugd en Gezin geraadpleegd. Na het afsluiten van het traject, wordt het dossier bewaard en niet verder gedeeld. De huisarts ontvangt een soort ontslagbrief met de conclusies en adviezen die eruit zijn gekomen.

Bekijk uitleg bij alle vraagstukken die komen kijken bij jeugd-ggz ondersteuning in het voorveld