Onderwijs

Het oppakken van een normaal leven is een terugkerend thema in de hulpverlening aan vluchtelingenkinderen. Naar school gaan is een belangrijk onderdeel van een alledaags leven. Positieve ervaringen op school verlagen de kans op een posttraumatische stressstoornis, depressie- en angstklachten onder kinderen (Fazel, Reed, Panter-Brick & Stein, 2012). Het is daarom belangrijker dat op school en in de klas een positieve sfeer heerst dan dat de docent gericht aandacht heeft voor wat de kinderen hebben meegemaakt (Tuk & Looman, 2015). De school heeft daarnaast ook een signalerende functie op het moment dat een kind toch extra hulp nodig heeft. Mocht in overleg met het ondersteuningsteam worden besloten tot het inroepen van (ggz)hulp, dan blijft de leerkracht betrokken als één van de belangrijkste informanten.

Arq Kenniscentrum Migratie geeft consultatie en advies. Ook heeft Arq een handreiking voor leerkrachten beschikbaar met informatie over psychosociale ondersteuning aan vluchtelingenkinderen.

Landelijk Onderwijsadviesbureau KPC Groep heeft een draaiboek opgesteld voor de eerste opvang van vluchtelingenkinderen op school. Het draaiboek biedt een handreiking op het gebied van praktische informatie, aandachtspunten voor de vluchtelingenkinderen en voor de klas waar ze in komen.

De PO-Raad en LOWAN ondersteunen scholen bij het onderwijs aan asielzoekers en nieuwkomers.

Pharos heeft een korte handleiding beschikbaar voor leraren en docenten over vluchtelingenkinderen in de klas. Hierin worden methoden omschreven die ingezet kunnen worden bij het opvangen en ondersteunen van deze leerlingen. De benodigde documentatie is gratis te downloaden via de website van Pharos.

UNICEF heeft een publicatie met betrekking tot kinderen met oorlogservaringen in de klas. In dit document staat informatie voor ouders en leerkrachten over veelvoorkomende reacties bij kinderen, hoe ouders en leerkrachten kunnen helpen en wanneer een deskundige ingeschakeld moet worden.

(Psycho-educatie) programma’s voor leraren/docenten

Welkom op school is een mentormethode voor Internationale Schakelklassen en andere middelbare scholen met nieuwkomers. De methode bestaat uit een docentenboek en een leerlingenwerkboek. In de lessen komen seksualiteit en relaties, sociale vaardigheden, discriminatie, kinderrechten aan bod. Daarnaast bevat het uitgebreide achtergrondinformatie over de verwerking van oorlogsgeweld en is een hoofdstuk gewijd aan vluchtelingenkinderen uit Midden- en Oost-Europa. De docentenhandleiding kan ook als naslagwerk voor (beginnende) docenten gebruikt worden.

Specifieke kennis voor leerkrachten over psychische klachten bij leerlingen is te vinden op de speciale pagina’s voor leerkrachten van het Kenniscentrum KJP.

Jeugdhulp

Pharos heeft een uitgebreide handreiking beschikbaar over psychische problematiek bij vluchtelingenkinderen en jongeren. De handreiking biedt met name huisartsen en praktijkondersteuners voor ggz-problematiek (POH-GGZ) een handreiking voor de signalering, screening en benadering van de psychosociale problematiek van vluchtelingkinderen. Zij zijn vaak het eerste en belangrijkste aanspreekpunt voor vluchtelingenkinderen en hun ouders.

Bij een crisis of geweld in het gezin en (vermoedens van) kindermishandeling is de gemeente verantwoordelijk voor het ondernemen van actie. Veilig Thuis is een (gemeentelijk) advies- en meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling. Na een melding heeft Veilig Thuis de wettelijke taak tot het onderzoeken van de melding, het indien nodig inschakelen van de juiste hulpverleners(instanties) en het op de hoogte houden van de melder van de stappen die worden of zijn ondernomen.

Het tussenspel richt zich op kinderen van 4 tot 12 jaar in zeer moeilijke sociale omstandigheden zoals kinderen in azc’s en kinderen van gevluchte ouders met een verblijfsstatus. Door middel van creatieve therapie helpt de stichting kinderen met het hervinden van een eigen identiteit en zelfvertrouwen.