Jongeren die vanwege een verslaving in behandeling komen, verschillen op verschillende punten van volwassenen in de verslavingszorg. Allereerst staan er bij jongeren andere verslavingsproblemen op de voorgrond. Bij jongeren is primaire cannabisverslaving de meest voorkomende aanmeldklacht (ruim 50%), gevolgd door een primaire verslaving aan alcohol, stimulantia en internet gamen die elk een prevalentie van rond de 11% laten zien (Stichting IVZ, 2016; Rigter & Blanken, 2021a).

Daarnaast zijn er signalen dat het gebruik van lachgas, ketamine, en 3-MMC is toegenomen (Nationale Drug Monitor, 2022) en daardoor mogelijk ook de hulpvraag met betrekking tot deze middelen. Bij volwassenen in de verslavingszorg is het beeld net wat anders en komt alcoholverslaving het vaakst voor, gevolgd door cannabis-, crack-cocaïne- of heroïneverslaving (Stichting IVZ, 2016; Rigter & Blanken, 2021b).

Hoewel slechts een beperkt aantal mensen primair in behandeling komt vanwege een nicotineverslaving, ligt het aantal rokers onder jongeren en volwassenen in de verslavingszorg naar verwachting veel hoger dan onder mensen in de algemene bevolking (Guydish et al., 2016).

Wat betreft behandeling en ondersteuning hebben jongeren andere wensen en behoeften dan volwassenen. Zo is er bij jongeren vaak minder probleembesef en behandelmotivatie aanwezig en kennen zij in vergelijking met volwassenen een kortere gebruiksgeschiedenis. Ook is er bij jongeren ten opzichte van volwassenen (nóg) vaker sprake van psychiatrische comorbiditeit (Chan, Dennis, & Funk, 2008). Tot slot hebben jongeren vaak ouders die hen ondersteunen en bij minderjarigen hebben ouders het ouderlijk gezag. Veel jongeren in de leeftijd van 18 tot 24 jaar wonen nog thuis. Jongeren zijn vatbaarder voor de invloed van leeftijdgenoten dan volwassenen. Het gezin van herkomst en de invloed van vriendengroepen spelen dan ook een belangrijke rol in het behandel- en herstelproces van jongeren.