De meest bekende psychotische stoornis is schizofrenie. Er is de laatste tijd wel enig onderzoek gedaan bij kinderen en adolescenten met schizofrenie. Onderzoek bij kinderen met een verstandelijke handicap en schizofrenie is er vrijwel niet. We moeten het voornamelijk doen met kennis over kinderen met schizofrenie zonder verstandelijke handicap en met klinische ervaringen (Došen, 2008).

Vooraf moet worden gesteld dat schizofrenie een zeldzame stoornis bij kinderen onder de dertien jaar is.

Voor de diagnose schizofrenie moet er in ieder geval sprake zijn van twee of meer van de volgende symptomen: wanen, hallucinaties, denkstoornissen, onsamenhangende spraak of ernstig chaotisch, bizar of katatoon gedrag. Daarnaast treden vaak negatieve symptomen op als spraakarmoede, afgevlakt affect, cognitief verval, verlies van initiatief, teruggetrokkenheid en apathie. In de premorbide fase, voorafgaand aan de stoornis, vertonen kinderen vaak symptomen die aanleiding geven tot foutieve diagnoses als ADHD, depressie, bipolaire stoornis en andere psychiatrische stoornissen. Dit kan zeer nadelige gevolgen hebben. Een nadelig gevolg kan zijn wanneer kinderen bijvoorbeeld ten onrechte met ADHD worden gediagnosticeerd. Deze kinderen krijgen vervolgens psychostimulantia voorgeschreven, waarop ze ongunstig, soms met psychotische symptomen konden reageren (Došen, 2008).

Het stellen van een diagnose is een uitdaging, waarbij aandachtig gekeken moet worden naar de ontwikkelingskenmerken van het kind en naar eventuele prodromale verschijnselen.

Vanwege het eerder genoemde gebrek aan onderzoek naar LVB en psychose, zijn er nog geen prevalentiecijfers.