Bij psychische klachten en stoornissen in de adolescentiefase is vaak sprake van comorbiditeit. Klachten en stoornissen kunnen in elkaar overgaan alsook tegelijkertijd voorkomen. Kinderen met angstklachten lopen in de puberteit bijvoorbeeld een groter risico om een depressie te ontwikkelen (Zahn-Waxler, Shirtcliff, & Marceau, 2008). Bij jongeren met een psychose is een depressie vaak een voorloper en ook tijdens een psychose hebben veel jongeren depressieve klachten. Het is belangrijk om te kijken naar welke klachten voorafgingen aan de huidige klachten en onderliggende patronen van klachten, zoals sociale angst, somberheid, eetklachten, slaapklachten, empathie en mentaliseren.

Somatiek

Somatische klachten gaan in veel gevallen samen met psychische klachten en zijn er soms, bijvoorbeeld bij anorexia nervosa, een intrinsiek onderdeel van. Met name depressies, depressieve klachten of angststoornis lijken in dit kader regelmatig voor te komen. Daarnaast kunnen ingrijpende behandelingen ook een trauma vormen en tot een PTSS leiden. Uit de praktijk blijkt bijvoorbeeld dat jongeren met diabetes mellitus (DM) een relatief grote kans hebben op het ontwikkelen van een eetstoornis. Omdat ze meer dan gemiddeld bezig moeten zijn met hun voedingsinname, raken ze soms geobsedeerd met hun gewicht en kunnen ze met behulp van insuline hun voedselopname gaan ‘beperken’. Dit kan leiden tot een gevaarlijke ontregeling van de bloedsuikerwaarde, met name hyperglycaemie.

Problematisch middelengebruik

Bij de meerderheid van de jongeren met problematisch middelengebruik is er sprake van comorbide psychiatrische stoornissen. Veelvoorkomende comorbide stoornissen en problemen zijn autisme, AD(H)D, gedragsstoornissen (ODD/CD), hechtingsproblematiek, psychose, depressie, (sociale) angst, PTSS en bedreigde persoonlijkheidsontwikkeling. Veel jongeren met problematisch middelengebruik vertonen tegelijkertijd kenmerken van bijvoorbeeld depressie, PTSS en sociale angst, zonder dat de klachten precies voldoen aan de DSM-criteria van één omschreven stoornis. Er zijn echter vaak zoveel symptomen aanwezig dat het klinisch gerechtvaardigd is te spreken van psychopathologie waarvoor behandeling noodzakelijk is (Van Wijngaarden-Cremers, Hansman-Wijnands, & Van der Gaag, 2011).