“Het AMT kan nauw aansluiten op de vaak complexe vraag van het gezin.” De scheiding tussen opvoedhulp en jeugd-ggz is minder voelbaar, waardoor de samenwerking tussen beide partijen sneller tot stand kan komen.  Door de korte lijnen is de juiste expertise snel inzetbaar.

Het AMT is een samenwerking tussen hulpverleners vanuit de jeugd- en opvoedhulp en de jeugd-ggz. Het AMT werkt samen met onderwijs, de polikliniek, specialistische hulp (bijvoorbeeld het traumacentrum) en het FACT, de 24-uurs residenties van Kenter, CJG’s, Jeugd- en Gezinsbeschermers.

Op wie is het gericht?

Ambulante multifocale teams richten zich met name op gezinnen met kinderen waarbij sprake is van meervoudige opvoedings- en psychische problematiek. Daarnaast kan sprake zijn van (een vermoeden van) een licht verstandelijke beperking.

Welk doel wordt gesteld?

Het doel van het AMT is complete hulp aanbieden aan de gezinnen, gericht op de problematiek van het kind en het gezin, en vanuit een gezamenlijk behandelplan. Het AMT streeft ernaar dat de situatie binnen het gezin na afloop van het traject weer “goed genoeg” is.

Aanpak

Het hulpverleningstraject bestaat uit een startfase met een intake en advies (één tot drie startgesprekken en een advies), een behandelfase en evaluatie van de (voortgang van de) hulpverlening.  Er wordt gestreefd naar een behandelduur van ongeveer 9 maanden maar de vraag is leidend; het ene traject duurt wat langer dan het andere. Bij afsluiting moet de situatie “goed genoeg” zijn.  De frequentie het contact met de behandelaar is echter afhankelijk van wat het gezin nodig heeft.

Kinderen worden aangemeld via verwijzing van het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG), huisarts of de JGB . In het aanmeldingsteam zitten hulpverleners van zowel de jeugd- en opvoedhulp als de jeugd-ggz. Er wordt dus met een ‘multifocale bril’ gekeken naar de kinderen en gezinnen die worden aangemeld. Bij de aanmelding wordt besloten om de intake gezamenlijk of door één van de disciplines te laten doen. De samenwerking zit vooral in het scherp houden van elkaar en beide perspectieven op de casus te laten schijnen. Als blijkt dat het gezin vooral jeugd- en opvoedhulp of alleen jeugd-ggz nodig heeft, dan kan op elk gewenst moment gedurende de begeleiding alsnog besloten worden om de andere discipline in te vliegen.

Tijdens het eerste gesprek kijken hulpverleners samen met het gezin wat de vraag of behoefte van het gezin is en wat het probleemoplossend vermogen van het gezin is. Hierbij is het belangrijk dat de hulpverleners aansluiten bij het tempo van het gezin. Als bijvoorbeeld sprake is van erge ruzie binnen een gezin, dan heeft het prioriteit om de situatie eerst stabiel en werkbaar te maken.

Het AMT biedt ambulante begeleiding die thuis, op school of in de wijk geboden wordt, bijvoorbeeld intensieve ambulante gezinsbegeleiding. . De behandeling bestaat bijvoorbeeld uit de inzet van video-hometraining of uit het inzetten van methoden rond vechtscheidingen.

Daarnaast doen jeugd-ggz medewerkers diagnostiek, behandelen klachten of geven therapie op één van de locaties van Kenter

Monitoring / evaluatie

Het eerste onderzoek naar het werken met AMT’s wordt binnenkort afgerond en gepresenteerd bij Kenter.

Looptijd en ervaringen

Het eerste AMT is twee jaar geleden begonnen en inmiddels zijn op verschillende locaties AMT’s gestart. De huidige ervaringen zijn goed, zowel van de gezinnen als van de hulpverleners. Daarnaast is de ervaring dat het samenvoegen van de twee culturen tijd en inzet vergt van de hulpverleners zelf en ook op bestuursniveau. Het is belangrijk om elkaars werkwijze echt goed te leren kennen, op elkaar te leren inspelen en elkaars taal te spreken.

Passend en samenhangend

Het AMT stemt de begeleiding af op de behoefte van het kind en het gezin, en kan zowel licht als zwaarder inzetten. Wel heeft het AMT te maken met wachtlijsten van ongeveer vier maanden waardoor het lastig is om direct hulp te beiden als gezinnen zich aanmelden.

De aanpak van het AMT maakt het mogelijk om bijvoorbeeld opvoedhulp en gerichte behandeling voor een gedragsstoornis bij een kind gelijktijdig aan te pakken.

Ontwikkeling en toekomst

De hulp die het AMT biedt richt zich op het weer in gang brengen van de ontwikkeling van het kind en het gezin [door aan te sluiten bij de persoonlijke doelen]. Vanuit de ggz worden de klachten in kaart gebracht, welke de aanleiding vormen voor de behandeldoelen. Hulpverleners denken bijvoorbeeld mee in het formuleren van toekomstgerichte doelen voor het kind, bijvoorbeeld naar school (blijven) gaan. Ook legt het team de verbinding met dagbesteding, bijvoorbeeld een sportclub of muziekschool.

Onderwijs

Het AMT zoekt de samenwerking met het onderwijs op als hier op casusniveau aanleiding voor is. Deze samenwerking kan bestaan uit gesprekken met pedagogische coach. Ondersteuning in de thuissituatie of nadere diagnostiek en behandeling is uiteraard ook mogelijk.

Meervoudige problematiek

Het AMT begeleidt gezinnen en jongeren waarbij sprake is van meervoudige problematiek, zoals gedragsproblemen, psychische klachten, schooluitval en opvoedingsproblemen. Afhankelijk van de problemen en de daaraan gekoppelde hulpvraag, zet het AMT verschillende hulpvormen in. Bij opvoedingsproblemen kan een gezinsbegeleider bijvoorbeeld naar het gezin thuis gaan. Samen met het gezin kijkt de gezinsbegeleider wat er speelt en samen maken zij behandeldoelen. Daarnaast kan bij een kind bijvoorbeeld sprake zijn van gedragsproblemen waarvoor diagnostiek nodig is. Dit pakt de ggz-behandelaar vervolgens op.  Multifocaal werken is niet dat ieder zijn taak naast elkaar verricht maar het is meer dan dat: het wordt echt in gezamenlijkheid gedaan waarbij ieder zijn eigen expertise inzet.

Systeemgericht

De begeleiding vanuit het AMT is gericht op het kind en het gezin. Het team probeert de eigen kracht van het kind en het gezin te versterken. Om dit te bereiken wordt het systeem ingezet om het kind hierbij te ondersteunen. Het AMT begeleidt ouders bij opvoedvraagstukken en de gezinsbegeleider kijkt bijvoorbeeld samen met hen wat zij als ouders kunnen doen om het kind te ondersteunen. Daarnaast probeert het AMT ook in te zetten op de bredere omgeving van een kind en het gezin en wordt er gebruik gemaakt van Sociale Netwerkstrategieen.

Onderliggende problematiek

In het geval van problemen of klachten bij ouders, heeft het AMT een signalerende rol en verwijst indien nodig door naar volwassen ggz. Als (een) ouder(s) al in behandeling is, kan het AMT contact zoeken met de behandelaar van de ouder alleen dit blijkt in de praktijk lastig te realiseren. Het AMT wilt dit contact makkelijker maken. In het geval van instandhoudende factoren bij het kind, bijvoorbeeld een onderliggende stoornis, dan krijgt het kind hier behandeling voor door de ggz-tak van het AMT. Op die manier wordt geprobeerd om factoren aan te pakken die de complexe situatie van het gezin instandhouden. Als helder is geworden wat voorliggende problematiek is, zal dit door de behandelaar besproken worden met het gezin en wordt er gezamenlijk naar oplossingen gekeken.

Veiligheid

De veiligheid van kind en gezin wordt zoveel mogelijk besproken met het gezin. Bij de start van de begeleiding brengen hulpverleners de veiligheid in kaart aan de hand van een aantal vragen. Mocht sprake zijn van een verhoogd veiligheidsrisico binnen het gezin, dan kan het AMT een beroep doen op het SAFE-team van Kenter. Risicotaxaties worden gedaan en de Richtlijnen Jeugdhulp gevolgd evenals de Meldcode.

Ervaringskennis

Het AMT streeft ernaar zoveel mogelijk te werken volgens de best practices’. Daarnaast leert de ervaring dat gelijkwaardigheid tussen de verschillende hulpverleners binnen een team een goede basis is om vanuit te werken.

inhoudelijke componenten

Het AMT wilt nog meer toewerken naar het betrekken van het gezin bij zowel de probleemanalyse als het formuleren van behandeldoelen en de aanpak. Hierdoor kan de hulpverlening nog beter worden toegespitst op de problemen die de gezinsleden ervaren.

Met name de ambulante tak van de hulp heeft aandacht voor de verschillende leefgebieden zoals school, vrijetijdsbesteding en thuis. Als een jongere behoefte heeft aan ondersteuning op de sportclub, probeert de ambulant hulpverlener iemand te zoeken die met de jongere mee kan gaan.

Het AMT streeft ernaar om de intrinsieke motivatie voor gedragsverandering bij de gezinsleden te bereiken. In sommige gevallen blijkt echter dat kinderen of ouders daar niet toe in staat zijn. Om de gezinsleden te stimuleren tot nieuw gedrag en te voorkomen dat de hulpverlener ingezet wordt om lastige situaties op te lossen, zit er een limiet aan de hulpverlening vanuit het AMT; uiteindelijk zullen de gezinsleden het zelf moeten gaan doen. Door de gezinsleden actief te houden in de stappen van het behandelplan, wordt geprobeerd hen zo goed mogelijk te leren zelf dingen op te lossen waarbij de veerkracht van de cliënt een belangrijk aspect is.

kwaliteit van uitvoering

Binnen het AMT werken verschillende disciplines samen en de hulpverleners leren steeds beter om elkaars specialisme te erkennen. Het heeft tijd nodig om de hulpverleners te laten vertrouwen op de samenwerking in plaats van blijven vasthouden aan het eigen eilandje. Voor sommige hulpverleners voelt het als falen als ze bepaalde dingen zelf niet oppakken.

Lef en creativiteit zijn belangrijke eigenschappen voor de hulpverleners binnen het AMT omdat de complexiteit van de gezinnen vraagt om buiten het geijkte pad te durven gaan. Er is niet één antwoord op de hulpvragen van de gezinnen. De hulpverlener moet zich durven aanpassen aan de situatie, het tempo en de mogelijkheden van het gezin in plaats van een protocol af te draaien.

Gedeelde visie en doelen De kern van het AMT is een gedeelde visie en doelen in de hulpverlening voor complexe gezinnen. Hoewel de ggz en de ambulante hulpverlening op sommige gebieden van werkwijze verschillen, hebben alle hulpverleners wel hetzelfde overkoepelende doel: integrale hulp bieden.  Het AMT streeft ernaar om de hulpverleners zoveel mogelijk te laten ervaren dat ze een onderdeel zijn van de integrale aanpak, in plaats van een ‘ggz medewerker’ of de ‘ambulante hulpverlener’ maar dit vergt tijd.

organisatorische randvoorwaarden

Het AMT werkt zoveel mogelijk toe naar een eenheid van taal die hulpverleners gebruiken. Het team investeert in het creëren van die taal omdat het de samenwerking tussen twee hulpverlenersculturen vooruit helpt. Het team zou bijvoorbeeld een hulpverlener niet meer willen definiëren als ‘van de ggz’, maar op basis van welke rol hij of zij op zich neemt.

Het AMT maakt gebruik van een klanttevredenheidsvragenlijst om gezinnen te vragen hoe zij de hulpverlening hebben ervaren. Hoewel die informatie nu nog vaak bij de hulpverlener zelf blijft, wilt het AMT in de toekomst deze informatie bundelen zodat het op teamniveau gebruikt kan worden om de hulpverlening te verbeteren waar nodig.

De integrale manier van werken heeft een enorme boost gegeven aan hoe je complexe hulpvragen zo goed mogelijk kunt beantwoorden. De verschillende disciplines brengen verschillende perspectieven binnen één team bij elkaar waardoor vanuit meerdere invalshoeken naar oplossingen kan worden gezocht. Dit komt echt ten goede van cliënt.

Gemeente koopt nog steeds apart ggz en opvoedhulp in. Dit bemoeilijkt het werken volgens van de integrale aanpak en zorgt daarnaast ook voor een ingewikkeldere administratie.

Daarnaast is het AMT relatief veel tijd kwijt aan bureaucratische handelingen en wordt gewerkt met een tijdrovend cliëntensysteem. Dit gaat af van de tijd die voor en met cliënten gespendeerd kan worden en zorgt voor een hogere werkdruk voor de hulpverleners.

Neem dan contact op met Hella van de Beek via hellavandebeek@kenterjeugdhulp.nl of 023-5202500 (Kenter Jeugdhulp algemeen).